De dienstmeid van Van der Helst

Weinig weten we over het leven van Van der Helst. Historicus Maarten Hell vond onlangs in de Amsterdamse confessieboeken in het Stadsarchief een document waarin een bijzonder kijkje in het huishouden van de schilder wordt gegeven (SAA 5061, inv.nr. 308, f. 75-76).

In het document van 6 januari 1650 is te lezen dat Trijntge Barents, de ‘dicklijvige’ 18-jarige Duitse dienstmeid van Van der Helst in het huis van de schilder in de Doelenstraat zou zijn bevallen van een -volgens haar- dood kind. De arts Jan du Pire, tevens de zwager van Van der Helst, was gekomen om het meisje te onderzoeken, maar zij was niet meer in het huis. Maar haar bed op de bovenverdieping zat onder het bloed en in de kelder lag het lijkje van een pasgeboren kind. In het document zijn getuigenverklaringen van Bartholomeus, zijn vrouw Anna du Pire en zijn leerling Marcus Waltes opgenomen. Deze laatste verklaarde dat de dienstmeid haar vorige werkgever, de heer Steenhoven, als de vader van de baby had genoemd.

Voor de kennis van het leven van Van der Helst is zelfs zo’n klein document van belang, omdat we nu weten dat de schilder al in januari 1650 in de Nieuwe Doelenstraat woonde. De tot nu toe bekende bronnen noemen hem pas vanaf 1660 als daar wonend. Verder wordt duidelijk dat Marcus Waltes in ieder geval al in 1650 bij Van der Helst in de leer was.

Lees in de blog van Maarten Hell het hele verhaal van de dienstmeid van Van der Helst

 

 

16 april 1636: Van der Helst in ondertrouw

Op 16 april 1636 ging Bartholomeus van der Helst in ondertrouw met Anna du Pire: ‘Bartelt van der Helst van Haerlem, out 24 jaer, vertoonende acte van de Burgemeesteren deser stede van date den 16 April 1636, waerinne sy consenteren in’t huwelyk van de voornoemde Van der Helst, wonende op de Oostermarckt [Nieuwmarkt], ende Anna du Pier van Amsterdam, out 18 jaer, geen ouders hebbende, geassisteerd met haar oom ende voocht, Willem Sweers ende Saera du Pier, haer meue, woonende in de Nieuedoelen straet. [ondertekend] Bartel vander helst / Anna du pire’.
Het huwelijk zou op 4 mei in de Nieuwe Kerk door dominee Clasenius worden voltrokken.
De inschrijving is in het ondertrouwregister in het Amsterdamse Stadsarchief terug te vinden.

2 februari 1642: Lodewijk van der Helst gedoopt

Op 2 februari 1642 werd in de Nieuwe Kerk Lodewijk, zoon van Bartholomeus van der Helst en Anna du Pire gedoopt. Lodewijk was de enige zoon uit dit huwelijk, die de volwassen leeftijd zou bereiken. Er is geen portret van hem bekend. Lodewijk werd als portretschilder opgeleid door zijn vader. Klik hier voor een selectie van zijn werk.