Deze site is samengesteld en wordt onderhouden door Judith van Gent.
Van Gent promoveerde op 11 februari 2011 op het proefschrift met de titel ‘Bartholomeus van der Helst (circa 1613-1670): een studie naar zijn leven en zijn werk’. In oktober 2011 verscheen het proefschrift bij Uitgeverij WBOOKS als handelseditie. Naar aanleiding van deze uitgave was tot januari 2012 in het Amsterdam Museum een kleine tentoonstelling over Van der Helst te zien.
Het onderzoek werd mede mogelijk gemaakt met subsidie van het NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek).
Judith van Gent is werkzaam als hoofd collecties & onderzoek en conservator in het Amsterdam Museum.
De afbeelding die in de kop van deze site wordt gebruikt, is een uitsnede van de Schuttersmaaltijd. Dit topstuk van Van der Helst is te zien in het Rijksmuseum. De foto is ontleend aan de website van het Rijksmuseum.
Ook de overige foto’s zijn van het internet gehaald, steeds met een link naar de betreffende site.
De algemene teksten over het leven en het werk zijn voor het grootste gedeelte overgenomen uit het artikel van Judith van Gent ‘Bartholomeus van der Helst (1613-1670): Fenix der Nederlandsche Pourtretschilders’ (in: Van der Helst op straat, Amsterdam 1999, p. 25-56).
Bartholomeus van der Helst 
Judith,
Een prachtige web site. We weten nu wie de “Tweede van der Helst” was.
Bob Wielinga, VU, Amsterdam
Ha Judith,
Ik was op zoek naar kostuums uit de 17e eeuw, toen ik op jouw blog stuitte. Smullen!! Wat heb je dat mooi gedaan. Heb ‘m direct ‘gebookmarked’!
Trineke
Mag ik u in de eerste plaats feliciteren met deze prachtige website. Je ziet hier voor het eerste Van der Helst in overzicht met kwalitatief hoogwaardige foto’s.
In verband met een boek dat ik aan het schrijven ben, ben ik bijzonder geïnteresseerd in de tekst van het boek op het schilderij “Vrouw met boek” uit het Magin Musée in Dijon, jammer genoeg kan ik behalve de titel “Samenspraak van de wijn” de pagina niet lezenb. hebt u soms de tekst in leesbare vorm, of is die ook niet leesbaar op het oorspronkelijke schilderij?
Elke info is welkom.
Met vriendelijke groet,
Ludo Beheydt
De tekst op het boek betreft een gedicht van Jan Vos (1610-1667) en luidt voluit:
Samen spraak van de wijn
De Man
Wie ‘t nat van Bacchus wraakt
betoont zich zonder reden:
De wijn is wetsteen van het dof
en stomp verstandt.
De disch der wijzen zietmen
staâg met wijn bekleeden.
De wijnstok wordt tot hulp
van lijf en geest geplant.
De Vrouw
Wie wijn tot noodtruft drinkt
wordt reedelijk gevonden:
Maar d’overdaadt betoont hoe
Lot door wijn verviel.
Het gulzig zwelgen is de moeder
aller zonden.
In overmaat verdrenkt men
wijsheidt, lijf en ziel
Jan Vos
In het gedicht wordt tot matiging opgeroepen. De wijn wordt door ‘de man’ geëerd, terwijl ‘de vrouw’ voor misbruik ervan waarschuwt. Dit gedicht is onder de titel ‘Wijns gebruik en misbruik’ in het verzameld werk van Vos opgenomen
(Jan Vos, Alle de gedichten, Amsterdam 1726, II, p. 544).
In één van mijn boekjes trof ik een kort gedicht aan van Jan Vos op het ‘Door vander Helst geschildert’ portret van de Amsterdamse burgemeester Jan van de Poll (1597-1678). Weet jij over welk portret het hier gaat en is daar een afbeelding van te vinden op het www?
Van harte gefeliciteerd met de promotie, ik kijk uit naar de handelseditie. Een opmerking bij de tekst bij het portret van Mary Stuart op de website van het Rijksmuseum (die u hopelijk niet heeft gevolgd): zij is op dit portret bepaald niet in rouwkleding, ‘witte rouw’ is (tot koningin Wilhelmina hiermee begon) een misverstand. Er bestaat wèl een portret van Mary in rouwkleding, door Jan Mijtens (paleis Het Loo, bruikleen van de Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau), 1651, geheel volgens de heersende etiquette: een hooggesloten japon van zwart laken, effen linnengoed zonder kant, het hoofd bedekt met een zwarte muts en daarover een omvangrijke, transparante rouwsluier. Mary zal overigens de rouwkleding geen dag langer hebben gedragen dan de etiquette voorschreef, zie de memoires van Frederik van Dohna (H. Borkowski), p.141: Mary wist na de dood van Willem II toegang te krijgen tot zijn bureau, waarin zij een blauwfluwelen tas vond, gevuld met brieven van galante dames. Elke affectie die ze nog had voor haar overleden echtgenoot en zijn familie was daarmee voorbij.
Dear Judith,
Have you had a chance to look at this one…: http://www.bukowskis.com/auctions/568/382-bartholomeus-van-der-helst-mansportratt-midjebild?category%5B%5D=97&locale=en&page=3
I’d be very interested to learn what you make of it.
Best wishes and many thanks for an excellent website.
Marc Vlessing
Geachte Mevrouw Van Gent,
Ik ben al enige tijd op zoek naar twee portretten die Van der Helst heeft geschilderd (zo deze überhaupt nog bestaan…): het gaat om mijn voorouders Gerard van Loon (1622-1666) en Hillegond Bruggers van Kempen (1622-1682). Dit echtpaar woonde eerst te Amsterdam, maar verhuisde circa 1650 naar Rotterdam. Volgens een notarieel opgemaakte inventaris van schilderijen uit 1735, die zich in ons familiearchief bevindt, hingen deze portretten toen op de buitenplaats van de familie Van Loon bij Rotterdam. Afmetingen worden niet vermeld, wel dat beide werken zijn gedateerd 1647 en dat het portret van de man zijn leeftijd vermeldt (aet. 25).
Raadpleging van het RKD (Iconografisch Bureau), enige jaren geleden, heeft niets opgeleverd. In de collectie van het Herzog Anton Ulrich Museum te Braunsweich bevindt zich een portret van een dame van de hand van Van der Helst, gedateerd 1647. Een afbeelding van dit schilderij heb ik nog niet, maar zelfs al zou het om een vrouw van 25 kunnen gaan, dan nog is het mijns inziens zo goed als onmogelijk om vast te kunnen stellen of het hier om Hillegond Bruggers van Kempen zou gaan: Van der Helst zal in 1647 meer dames geportretteerd hebben en de inventaris vermeldt geen afmetingen van het portret. Identificatie van het mansportret zou meer kans van slagen moeten hebben, gezien de vermelding van diens leeftijd. (Al zou Van der Helst theoretisch in 1647 ook twee of meer heren van 25 kunnen hebben vereeuwigd!) Heeft u enig idee of suggestie?
Mijn complimenten voor deze fraaie website! Vriendelijke groet,
Olivier Mertens
Beste Olivier Mertens,
Dank voor de interessante reactie.
Ik ben uiteraard nieuwsgierig naar de inventaris die ik nog niet kende.
Er zijn meerdere portretten van mannen en vrouwen uit de tweede helft van de jaren veertig bekend. Vaak staat op deze portretten ook de leeftijd vermeld. Het zijn echter allemaal 40-plus heren. De vrouw op het portret in Braunschweig is ook ouder dan 25 jaar. Ik zal u per mail een afbeelding van dit schilderij sturen.
Ik heb in mijn database nog tevergeefs naar leeftijdsaanduidingen van 25 jaar en naar portretten uit de familie Van Loon gezocht.
Vriendelijke groet
Judith
Beste Judith,
Het kan toch niet zijn dat Bartholomeus vd H nooit zijn dochter Susanna heeft geschilderd?
Toch kan ik geen spoor van een portret van haar vinden op het internet.
Ook niet van haar man Pierre de la Croix en hun kinderen.
Greetings Judith,
I just learned about your work from Ida Does.. I have been studying the ‘Black presence in art at the Rijksmuseum’ and would like to know if you have any knowledge about the blackamoor in the center of the painting (e.g., where he came from or who he belonged to)? Thanks in advance..
Jennifer
Pardon me, I forgot to include the link to the painting I was referring to:
Mijn complimenten voor de informatieve, mooie en prettig werkbare site! Daar heeft veel werk in gezeten. Erg leuk om te lezen/kijken!
Groet,
Onno