Vanaf vandaag is het schilderij ‘De overlieden van de Handboogdoelen’ te zien in de Hermitage. Het schilderij werd de afgelopen jaren door Restauratieatelier Metz gerestaureerd. Aanleiding was de matige conditie van het schilderij. Na meer dan drie eeuwen had het – letterlijk – zijn glans verloren: het vernis was sterk vergeeld en op sommige plekken bleek de verflaag ernstig beschadigd en overschilderd.
Bij het vooronderzoek werden infrarood-, ultraviolet- en röntgenfoto’s genomen. Hiermee werden verschillende overschilderingen uit vroegere eeuwen zichtbaar gemaakt. Nadat de restaurator het vergeelde vernis had verwijderd, kon zij ook de overschilderingen wegnemen: een zeer precies en langdurig proces. In het rechter gedeelte van het schilderij kwamen zo de hoed en benen van de derde jongen tevoorschijn. In dit stadium was het schilderij op de TEFAF in 2018 en kon het publiek zien hoe de restauratie vorderde.
De volgende fase van de behandeling was het retoucheren. Delen van de scepter en de hond werden zorgvuldig aangestipt; en het gezicht van de linker jongen, dat voor de helft ontbrak, kwam zo weer tot leven. Inmiddels is ook deze fase van de restauratie voltooid. Van de derde jongen zien we alleen de hoed en de benen. De vraag is of er nog een volgende fase van behandeling zal volgen, waarin de derde jongen wordt gereconstrueerd. Of mag de restauratie als voltooid worden beschouwd?
Nu de tweede fase van de restauratie is voltooid,is de ‘Overlieden van de Handboogdoelen’ vanaf 17 juli weer te bezichtigen in de tentoonstelling Groepsportretten van de 17de eeuw, ditmaal samen met de originele zilveren objecten die zijn afgebeeld op het schilderij én met een uitgebreide uitleg over de restauratie.
Bartholomeus van der Helst 